Ambtenaar op stage
Afgelopen maanden hebben 17 ambtenaren van de provincie Noord-Brabant een dag meegelopen met een jonge boer van het BAJK. En andersom! Enkele ambtenaren en boeren delen hun ervaring.
Ambtenaar op stage
Ambtenaar op stage is voor sommigen een bekend Brabants fenomeen. De vorige editie in 2018 was een groot succes waarbij veel jonge boeren en ambtenaren en dagje met elkaar meeliepen. Deze wederzijdse stage, georganiseerd door het BAJK en de provincie Noord-Brabant, is ervoor bedoeld om inzicht in elkaars werkzaamheden te krijgen en kennis over elkaar op te doen. Zo kunnen ambtenaren tijdens de stage vragen stellen aan de boer, zoals waarom voor bepaalde zaken gekozen wordt, wat de drijfveren zijn en hoe de toekomst er in zijn ogen uitziet. De jonge boer krijgt op zijn beurt een inkijkje in de keuken van het provinciehuis. Waarmee houden ambtenaren zich bezig en hoe kijken zij naar de verschillende invalshoeken van een bepaald vraagstuk?
Boer Coen en ambtenaar Anne over de omgeving
“Waardoor voelen mensen zich verbonden met hun omgeving en hoe werkt dat door in hoe ze activiteiten ondernemen?” Dat is een vraag die Anne van Kuijk al sinds haar studietijd en in haar werk als adviseur omgevingskwaliteit bij de provincie Noord-Brabant fascineert. “Werkend op de melkveehouderij van Coen Uijterlinde in Elsendorp en fietsend rondom mijn thuiswerkplek in Sint-Oedenrode hebben Coen en ik hier twee dagen intensief over uitgewisseld. Hoewel we andere activiteiten ondernemen en in een andere omgeving wonen, ontdekten we dat we ons allebei erg verbonden voelen met waar we vandaan komen, en dat we dat ook als inspiratie en referentie meenemen in ons leven en ons werk.”
Coen vult aan dat je in twee dagen veel kunt bespreken, en de tijd toch te kort was. “Zoals afgesproken stond Anne om 7 uur op het erf en was de dag om voordat we het doorhadden. Het is heel interessant om met iemand uit het vakgebied Ruimtelijke Planning zowel je eigen, als een andere omgeving te bekijken. Je gaat verbanden zien waar je zelf nooit bij stil staat en kijkt vanuit een heel ander perspectief naar een gebied. De inrichting van Brabant verandert snel en als boer zit je daar, soms letterlijk, middenin. De grootste uitdaging is om continu de kansen van je plek en positie te blijven zien en deze ook zo goed mogelijk te benutten.” Coen geeft aan dat ze elkaar hebben kunnen laten zien wat volgens hen de essentie van hun vak is. “Er wordt veel gesproken over wat er allemaal op het provinciehuis besloten wordt zonder dat we erbij betrokken worden. Uitgebreid de tijd hebben om 1-op-1 informatie uit te wisselen is ontzettend waardevol en levert veel wederzijds begrip op.”
Lastig om beleid goed te laten landen
Jan Buys is projectmanager Brabant Bodem binnen Van Gogh Nationaal Park io en liep stage bij Marc van der Bol in Moerstraten op hun melkveebedrijf met verbreding in de akkerbouw. “Ik heb een (denk ik) goed beeld gekregen van hoe Marc als aanstormend agrariër nadenkt over dingen en zijn plan trekt. Hij verkent opties, probeert uit, haalt informatie op, ook bij mij en is steeds bezig dat om de zetten in plannen. Dat scherpt mijn beeld van hoe dingen lopen in de agrarische sector, hoe de ontwikkelingen in beleid en markt uitwerken op de boer en zijn bedrijf. En niet in het minste dat het verduiveld lastig is om de intenties en argumenten die achter ons beleid zitten goed te laten landen op de keukentafel. Directe communicatie werkt dan nog het beste. Ook omdat de mens achter de wederzijdse rol dan beter zichtbaar is. Zo’n stage is dat in feite, maar tegelijkertijd is dat niet iets wat we met alle ambtenaren en boeren in Brabant kunnen doen. Het was vooral leuk. Leuke vent, leuk bedrijf en ik kan na 40 jaar nog steeds een melkstel onder een koe hangen…”
Jonge boeren toekomst bieden
Er zijn veel mooie vlogs, blogs en evaluatieverslagen gemaakt van de stages. Het is wel duidelijk dat iedereen het goed vond om het gesprek met elkaar aan te gaan en dat het leerzaam en interessant is om bij elkaar in de keuken te kijken. Rik en vader Coen Simons kregen bezoek van maar liefst drie vrouwelijke ambtenaren op hun melkveehouderij en zorgboerderij. “We bespraken actuele zaken als nieuwe wetgeving die alsmaar wijzigt, mest- en stikstofproblematiek, het aantal te houden dieren, veranderingen in het werk, etc. We concluderen dat deze ondernemers heel graag in gesprek gaan en blijven met gemeenten en provincie om gezamenlijk de jonge boeren een toekomst te bieden.”
Inzichten van ambtenaren
Enkele andere citaten van ambtenaren: “Wat mij het meest bij blijft is de veelzijdigheid van de aspecten van het vak waar tomatenteler Carlos mee bezig is. Naast het voor de hand liggende aspect (het planten, laten groeien en uiteindelijk oogsten), juist de zaken die niet zichtbaar zijn als je tomaten koopt/eet.”
“Mij is duidelijk geworden dat meer communicatie nodig is over VGO3 en het noodzakelijke geiten moratorium.”
“Bijzonder vond ik dat de ouders van Stijn 25 jaar geleden al inzagen dat er toekomst in de korte keten zat en direct zijn gaan leveren aan de betere slager onder een eigen merk (www.weivlees.nl). Stijn vertelde over de complexiteit en ongrijpbaarheid van besluitvormingsprocessen in en tussen overheden en hoe moeilijk hij het vond daar grip op te krijgen. Ik vertelde hem over mijn ervaringen, waar de ‘nieuwe’ landbouw ook om een andere overheid vraagt, en waar wij daar nog in te leren hebben. Gelukkig zijn we daar ook mee bezig en hebben we afspraken kunnen maken om samen de vragen van Stijn op te pakken. Hopelijk met succes voor dit mooie bedrijf.”
Naast de 17 wederzijdse stages tussen boeren en ambtenaren, hebben ook bestuurders Elies Lemkes-Straver (gedeputeerde Landbouw en Voedsel) en Gerben Boom (voorzitter BAJK) bij elkaar ‘stagelopen’. Lees hier hun verhaal.