De uitdaging voor de productie van melk en vlees tegen zo laag mogelijke kosten is het oogsten van zoveel mogelijk eiwit, energie en structuur op eigen grond.
Veel verschil in opbrengst tussen theorie en praktijk
Er is al langere tijd veel aandacht voor verbetering van de ruwvoerefficiëntie. Dit is niet onterecht. Enerzijds omdat er met de ruwvoergewassen sprake is van een zogenaamd ‘yield gap’: een verschil in opbrengst tussen wat ruwvoergewassen op basis van de proeven genetisch gezien kunnen realiseren en dat wat er in de praktijk wordt gerealiseerd. Er valt dus op het vlak van het teeltmanagement nog het nodige te verbeteren. Een ander heel belangrijk aandachtspunt is dat door klimaatverandering de groeiseizoenen droger en warmer worden en daarmee minder gunstig voor de teelt van gras. Er kan wel vastgesteld worden dat het heel lastig is voor veebedrijven op zandgrond om de ruwvoerpositie met gras op peil te brengen, laat staan te houden. Dit heeft vervolgens direct gevolgen voor de eiwitproductie uit gras op deze bedrijven waardoor er, wat juist niet de bedoeling is, eiwit van buiten het bedrijf moet worden aangekocht om te voorzien in de eiwitbehoefte van het vee. Er zal, met de (nieuwe) realiteit wat betreft droogte in het achterhoofd, echt nagedacht moeten worden over de vraag hoe onder dergelijke omstandigheden de genetische opbrengst van gras in de praktijk nog gerealiseerd kan worden. Dit moet dan ook nog eens zonder de kostprijs voor de productie van gras nog meer te moeten verhogen door meer te beregenen. Voor zover dat, gelet op de vele beregeningsverboden, mogelijk is. Geen gemakkelijke opgave, of juist wel door andere gewassen die efficiënter met water omgaan, meer de ruimte te geven.
Alternatieve voedergewassen: een hype of de toekomst?
Veel zogenaamde alternatieve voedergewassen passeren met enige regelmaat in de media de revue en worden in de praktijk op kleine of iets grotere schaal getest. Denk hierbij aan veldbonen, stokbonen in combinatie met maïs, erwten, voederbieten, sorghum, soja, luzerne, hennep. Een heel lange lijst, waarbij de grote gemene deler hierin is dat de teelt een akkerbouwmatige aanpak vraagt en er ‘niet zomaar even bij gedaan’ kan worden. Dit is in de praktijk vaak het probleem en leidt onherroepelijk tot teleurstellingen in de vorm van te lage opbrengsten, een te matige kwaliteit of zelfs misoogsten. Van deze alternatieve gewassen is voederbieten het enige gewas wat in areaal groeit op veehouderijbedrijven of door akkerbouwers geteeld en dan aan veehouders geleverd wordt. Dit komt door de hoge drogestofopbrengsten die met KWS Feedbeet gerealiseerd worden. Daarnaast zijn deze bieten perfect rooibaar met gangbare suikerbietenrooiers zonder veel tarra.
Meer ruimte in de pens voor gras door mais als MKS te voeren
Veehouders die ‘door derogatie’ gedwongen veel gras telen, kampen in sommige gevallen met grasoverschotten. Omdat verkopen lang niet altijd zinvol is en een koe wel raad weet met eiwit uit gras, is het juist de kunst om te proberen er meer van te voeren. Met de oogst van maïs als Maïskolvensilage (MKS) neemt het aandeel zetmeel per kilogram drogestof flink toe. Maïs verandert hierdoor van ruw- naar krachtvoer. Om dezelfde hoeveelheid energie aan een koe te voeren zijn minder kilogrammen product nodig, waardoor er automatisch ruimte in de pens van de koe ontstaat voor meer gras.
Daarmee besparen melkveehouders voerkosten en verbeteren ze het voersaldo. Het maïsstro dat achterblijft op het land is bovendien weer ‘voedsel’ voor de bodem. Veehouders die het voeren van MKS een te radicale oplossing vinden, kunnen altijd kiezen voor de ‘tussenoplossing’, namelijk het hoger hakselen van de silomaïs.
Extra eiwit van het maïsperceel met Snelle Lente Rogge
Veehouders die een vanggewas willen zaaien die ook daadwerkelijk reststikstof willen vangen en in het voorjaar eiwit willen oogsten, hebben sinds twee de mogelijkheid om na de oogst van de maïs Snelle Lente Rogge te zaaien. Snelle Lente Rogge levert, wanneer de teeltadviezen zijn gevolgd, al snel 600 tot 1.100 kg ruw eiwit per hectare op. In combinatie met maïs, wat op hetzelfde perceel geteeld wordt, is de eiwitopbrengst hoger dan die van een hectare gras.
Grasklaver voor meer eiwit van de graspercelen
Als onderdeel van de vruchtwisseling geeft de teelt van grasklaver een welkome en mooie aanvulling op de totale eiwitproductie op het eigen bedrijf.
Hoewel het besef er zeker is dat het niet altijd eenvoudig is, zijn er wel degelijk veel mogelijkheden voor optimalisatie van de teelt, de oogst en het rantsoen om het rendement op het veebedrijf te verbeteren.
