Column BAJK bestuurder Annemarie de Ceuster ‘Stilte voor de stikstofstorm…’

Stilte voor de stikstofstorm…
Wie dacht dat 2020 een bijzonder jaar zou worden, krijgt dubbel en dwars gelijk. Het eerste halfjaar begon rustig. Iets té rustig als je het mij vraagt. Totdat de storm opkwam. Net voor de feestdagen eind 2019 zijn we op politiek niveau uit elkaar gegaan, met de gedachte om in het eerste kwartaal van 2020 constructief met alle sectorpartijen te werken aan een passend Brabants stikstofbeleid. Passend voor iedereen die in Brabant wil ondernemen, wonen, recreëren en bovenal: genieten van al het moois dat Brabant te bieden heeft.
Er gebeurde maar niets. Het vormen van een nieuwe Brabantse coalitie liet geruime tijd op zich wachten en inmiddels zitten we in een coronacrisis met grote gevolgen voor iedereen. Ook op landelijk niveau heeft dit gezorgd voor vertraging op het stikstofdossier. Ondertussen zagen wij de toekomst van de Brabantse land- en tuinbouw steeds somberder in, met alle uitdagingen die nog getackeld moesten worden. In mijn ogen principepolitiek dat voorrang heeft gekregen met onze grootste zorg: 2021, de ingangsdatum van het veehouderijbeleid wat immers nog altijd niet is weggepoetst uit de interim omgevingsverordening.
Achteraf was dat een naïeve gedachte. Want ‘ineens’ was daar de kamerbrief van 24 april waarin Minister Schouten alles oplost met maar liefst 5 miljard euro. Dat is 5.000.000.000 euro. Het leek wel een slechte verkooptruc: ‘U zoekt een oplossing voor de landelijke stikstofcrisis? 5 miljard euro en al uw zorgen zijn in één klap verdwenen!’ Of zoals mijn Friese collega Eke Folkerts precies goed omschreef in de Leeuwarder Courant: ‘De landbouw staat in de uitverkoop’.
Het provinciaal beleid dat voortkomt uit de landelijke lijn, is gefocust op uitkopen en saneren van mooie en goede bedrijven. Er wordt veel te snel en te makkelijk gedacht over een zogenaamde oplossing, onder het mom van ‘grote stappen, snel thuis’, ten koste van de toekomst van veel van de nog zeldzame jonge boeren. De onverschilligheid waarmee het ministerie van LNV in een webinar over de stikstofmaatregelen praat over de gevolgen van hun beleid op landbouw en boerengezinnen vind ik stuitend.
In Brabant is inmiddels de coalitie gesetteld en hebben oriëntatiegesprekken over de gebiedsgerichte aanpak plaats gevonden. Tot mijn verbijstering heeft de ambtenarij in de grote betonnen toren in Den Bosch op de achtergrond gewoon doorgewerkt aan het koppelen van vraag & aanbod in stikstofruimte. De Provincie faciliteert een platform en geeft deze ruimte overigens ook uit, wederom bijzonder. Nóg bijzonderder wordt het als je beseft dat de provincie ook zélf bevoegd gezag is in deze gehele Ontwikkelaanpak Stikstof. Binnenkort begint het extern salderen en hebben we de poppen aan het dansen. Dan is er geen weg meer terug en kunnen gedane zaken niet meer hersteld worden.
Verdorie, wat vrees ik voor de toekomst van al die blijvers! Waarom staan onze beleidsmakers niet open voor samenwerkingen op basis van constructieve vrijwilligheid, in plaats van onmenselijke beëindiging van vrijwilligheid. Dat had juist moeten zijn wat Brabant kenmerkt: innovatief, betrokken en samen. Ja, samen op de trekker! Dat krijg je dan…
Ik roep alle Brabantse Gedeputeerden op – in het bijzonder Gedeputeerden Lemkes en Ronnes – om een actieve bijdrage te leveren aan de stikstofaanpak in Brabant met oog voor het bestaansrecht van de land- en tuinbouw in Brabant. Uw acties in deze bestuursperiode zijn tekenend voor de blijvers van ons Brabant: de Brabantse boeren en tuinders, bedrijfsopvolgers binnen de sector, zij-instromers van buiten de sector, erfbetreders en alle aanverwante industrie die Brabant groot maken en sterk houden.
Foto: Jasper Schel